Ondernemerschap bij de overheid, zorg en onderwijs

Door: Ineke Nijen Es

Geregeld krijgen wij de vraag of wij ook coaching en leiderschapsontwikkeling verzorgen bij overheid, zorg en onderwijsinstellingen, omdat onze naam doet vermoeden dat wij er voor het bedrijfsleven zijn. Niets is minder waar! De roep om ondernemerschap in onderwijs, zorg en overheid s groter dan ooit, nu vraagstukken complexer en dynamischer zijn en inwoners transparantie en openheid vragen. 

Ontstaan van ondernemerschap bij overheid, zorg en onderwijs

Binnenlands Bestuur besteedde in 2016 al aandacht aan de Ondernemende ambtenaar. Zij schreven: economische invloeden, politieke wijzigingen en technologische vernieuwingen maken dat wat altijd heeft gewerkt, binnenkort is uitgewerkt. Dat vereist een duurzame aanpak van jouw loopbaan, waarmee je nu en in de toekomst succesvol bent. Een ondernemende houding en ondernemend gedrag zijn daarbij van cruciaal belang. Ondernemend gedrag is daarmee een van de belangrijkste competenties van de 21e eeuw.

Een gelijke oproep deed Movisie aan sociaal werkers: gebruik jouw professionele ruimte om samen met burgers, organisaties en professionals te ondernemen, te experimenteren en nieuwe mogelijkheden te creëren. Maar ook wij zien vele scholen inmiddels leergangen besteden aan ‘ondernemerschap en ondernemend gedrag’ en staat ondernemerschap steeds vaker in het functieprofiel van een verpleegkundige.

Wat betekent ondernemerschap in de profit sector?

Ondernemerschap betekent dat je met je ondernemend gedrag toegevoegde waarde creëert zodat jezelf en anderen optimaal profiteren en renderen. Dit renderen kan financieel rendement zijn maar evenzo vaak is dit ook maatschappelijk rendement of zijn het maatschappelijke effecten voor burgers.

Er hoeft geen verschil te zijn tussen ondernemerschap bij profit en non-profit organisaties omdat het gaat om de waarde creëren en je richten op de werkelijke behoeften en wensen van de klant. Of het nu om klanten, collega’s, leveranciers of burgers gaat, de marktgerichte werkwijze levert je meer resultaat, grotere tevredenheid en betere verbindingen op.

Ondernemerschap en ondernemend gedrag vraagt echter wel een ondersteunende en stimulerende (werk)omgeving: een organisatie waarin je ruimte ervaart en je kunt ontplooien. Een organisatie waar de missie en visie duidelijk is, doelen zijn gesteld en in concrete acties zijn verwoord. Ondernemerschap vraagt een integrale benadering van service verlening waarbij een optimale samenwerking van afdelingen onderling nodig is. En het vraagt een organisatie waarin je steun en rugdekking krijgt, als vakman wordt gezien en vanuit ondernemerschap kunt handelen.

“Een ondernemende organisatiecultuur slaagt er zelfs in om werknemers met minder ondernemende profielen aan te zetten tot innovatief gedrag”

Betekenis ‘ondernemerschap’ voor jouw rol?

De volgende eigenschappen behoren bij ondernemend gedrag: Initiatiefrijk • Creatief • Verbeteringsgericht • Lef • Verantwoordelijkheid • Zelfstandigheid • Doorzettingsvermogen • Zelfvertrouwen • Besluitvaardigheid • Actief luisteren • Invoelend (omgevingssensitief) • Overtuigingskracht • Zelfreflectie • Lerende houding • Hands-on mentaliteit

Ondernemerschap vraagt persoonlijk leiderschap waarbij je zowel:

  • verbindend als sturend kunt en moet zijn,
  • mens- en proces gericht bent,
  • zowel ruimte als richting aan anderen geeft.

Zorg voor reflectie, feedback en support

Iemand die ondernemend is, wacht niet af tot er opdrachten komen van bovenaf, maar neemt zelf het initiatief om dingen aan te kaarten of zaken in gang te zetten. Om hierin te kunnen groeien heb je zelfinzicht en bewustzijn nodig. Welke waarden streef je na en welke (belemmerende) overtuigingen heb je? Maar ook rugdekking en steun van je collega’s en opdrachtgevers is belangrijk bij ondernemerschap. Steun en rugdekking van collega’s en leidinggevenden die je actief stimuleren om buiten je comfortzone te treden en die je feedback geven. Door feedback krijg je steeds meer grip op je eigen drijfveren, talenten en ontwikkelmogelijkheden en -kansen. 

Coaching en training op ondernemerschap

Ondernemend gedrag behoort niet langer tot één sector. Van de professionals, leidinggevenden, bestuurders van nu wordt continu ondernemend gedrag gewenst. Ondernemersacademie is er voor hen in onze samenleving die geloven dat reflectie en inzicht in persoonlijk leiderschap en ondernemerschap helpt om de taak van morgen nog weer beter uit te kunnen voeren.

“Met het oog op de toekomst”